Sodium Citrate (โซเดียมซิเตรด) ชื่อสามัญ: Sodium Citrate (โซเดียมซิเตรด) ชื่อทางเคมี : Sodium Citrate, Trisodium citrate
Sodium Citrate คือวัตถุเจือปนอาหารที่มีการใช้อย่างแพร่หลายในอุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม มีคุณสมบัติและหน้าที่เป็น Buffering Agent รวมทั้งยังสามารถยับยั้งและชะลอการหมักกรดของเชื้อจุลินทรีย์ และลดการเสื่อมสภาพของอาหาร
Sodium Citrate เป็นผลึกหรือผง ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น มีรสชาติเค็ม ผลิตจากกระบวนการหมัก ผลผลิตทางการเกษตรที่มีแป้งเป็นส่วนประกอบหลักสำหรับ Sodium citrate ที่มีขายในตลาดสามารถแบ่งออกเป็น 2 ส่วนหลักๆ ได้แก่
Sodium citrate dihydrate: โซเดียมซิเตรดประกอบด้วย 2 โมเลกุลน้ำ มี CAS No 6132-04-3 Sodium citrate anhydrous: โซเดียมซิเตรดไม่มีโมเลกุลน้ำ มี CAS No 68-04-2
หลักการใช้งาน ด้านอาหาร เครื่องดื่ม และอาหารเสริม -ช่วยความคุมความเป็นกรด-ด่างในผลิตภัณฑ์ อีกทั้งช่วยในการเพิ่มรสเค็มในผลิตภัณฑ์ ยกตัวอย่างผลิตภัณฑ์ เช่น วุ้น แยม ขนมต่างๆ รวมทั้งไอศกรีม น้ำอัดลม นมผง ไวน์ ชีส เครื่องดื่มชูกำลัง -ทำหน้าที่เป็นStabilizer agent ป้องกันการเกิด curd ในนมจากเอนไซม์ Rennin ซึ่งสามารถย่อยโปรตีนเคซีน ชนิด แคปปา หรือที่รู้จักกันคือ แคปปา-เคซีน (K-casein) ที่พบได้ในน้ำนมให้มีโมเลกุลเล็กลง โดยเรนนินจะย่อยเคซีนแล้วรวมกับแคลเซียมไอออน จากนั้นแยกตัวออกมาเป็นตะกอนขาวขุ่น ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่ต้องการในบางผลิตภัณฑ์ -สำหรับผลิตภัณ์สำหรับทารก สามารถใส่ Sodium Citrate เพื่อช่วยป้องกันไม่ให้เกิด curd ในนมที่มีขนาดใหญ่ และแข็ง ซึ่งทำให้เกิดปัญหาย่อยยาก -ช่วยป้องกันไม่ให้ชิ้นเนื้อที่ถูกตัดแต่งเปลียนสีหรือเกิดกลิ่นที่ไม่พึ่งประสงค์ในอุตสาหกรรมเนื้อสัตว์
ด้านการแพทย์ -Sodium citrate ถูกใช้เป็นสารป้องกันการแข็งตัวของเลือดในหลอดเก็บเลือด เพื่อการเก็บรักษาเลือดในธนาคารเลือด โดยไอออนซิเตรตจะจับกับแคลเซียมไอออนในเลือด จากการสร้างคอมเพล็กซ์แคลเซียมซิเตรท จะรบกวนกลไกการแข็งตัวของเลือด -Sodium citrate ถูกใช้บรรเทาอาการในระบบทางเดินปัสสาวะติดเชื้อ เช่น ตกขาว และลดภาวะความเป็นกรดในปัสสาวะ -Sodium citrate ถูกใช้ใช้เป็นยาระบาย หรือใช้เป็นยาลดกรดในกระเพาะอาหาร
ด้านเครื่องสำอางและความงาม -โดยทั่วไปผิวหนังจะมีความเป็นกรดเล็กน้อยระหว่าง 4-6 เนื่องมาจากต่อมไขมันใต้ผิวหนัง ต่อมเหงื่อ และเชื้อจุลินทรีย์ที่อยู่บนผิวหนัง ซึ่งความเป็นกรดเล็กน้อยนี้จะช่วยปกป้องผิวจากมลภาวะ หรือสิ่งแวดล้อมภายนอก เช่น สารก่อภูมิแพ้ ฝุ่น แบคทีเรีย ซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดการระคายเคือง เกิดสิว และริ้วรอย -ดังนั้นจีงมีการใส่โซเดียมซิเตรทในผลิตภัณฑ์บำรุงผิว หรือใส่ในเครื่องสำอางค์ เพื่อควบคุมความเป็นกรด-ด่างในผลิตภัณฑ์ เพื่อความเหมาะสมต่อผิวหน้าและผิวกาย -ทำหน้าที่เป็น Preservative โดยสามารถใช้กับผลิตภัณฑ์ที่มี pH ช่วง 3 – 6.2 ได้ สามารถป้องกันการสลายตัวของผลิตภัณฑ์จากเชื้อจุลินรีย์ที่เจริญเติบโตได้ที่ pH สูง หรือป้องกันการปนเปื้อนจากการใช้สินค้าในแต่ละวันของผู้บริโภค